Artxiboa
Herrín de Camposko makila-dantza. Iturria: Labrit Ondarea.
Kultura-ondare immaterialaz pentsatu, eta, batez ere, norbaiti gai hori zer den azaltzen saiatzen garenean, lehenik eta behin, adierazpen ikusgarrienetara edo ikonikoenetara jotzen dugu: jaiak, emanaldi tradizionalak eta oroitzapenezkoak, musika, bertsolaritza, dantzak, kirola, artisau-teknikak…
Orain, lot dezagun kultura-ondare immaterialari dagokion ukiezintasunaren aldagaia (nahiz eta elementu materialetan oinarritu daitekeen eta oinarritu ohi den) generoaren aldagaiarekin: (gehiago…)
Jose Arrueren margolana. Argazkia: Juantxo Egaña.
Zenbaitetan, xehetasunik txikienaren atzean istorio handi bat ezkutatzen da. Hori jazoko zaigu Jose Arruek 1919an Bilboko Klub Nautikorako margotu zuen friso batekin, garai hartan Arriaga Antzokiko lehen solairuan kokatua. Gaur egun Iberdrolaren jabetzakoa da eta bere Torre ezagunean gordetzen da beste hainbat artelanekin batera.
Bada, friso hura osatzen zuten bost zatietako batean, neska bat ageri da limonada bat prestatzen, bisitari ospetsu batzuei eskaintzeko. Limonada, behinolako udako jaietako euskal edari tipikoa zen. Irudiko neska, soinekoaren mahukak jasoak ditu, eta hori da, hain zuzen, berezia dena hizpide dugun istorio honetan.
Oihana Garatea, saregin lekeitiarra, 2022. Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa.
Gaur goizean Bilboko Itsas Museoan Geu be bagara itsasoa izeneko egitasmoaren aurkezpena egin da. Bertan izan gara Labayru Fundazioaren eta Eusko Jaurlaritzaren ordezkariak, eta proiektu honetako benetako arima eta ardatza izan diren Bizkaiko kostaldeko emakumeak.
Izan ere, egitasmo honen helburua belaunaldiz belaunaldi, andrazkoek itsasoarekin lotuta egin duten lana ikusaraztea eta nabarmentzea da; euren lanbideen bilakaera ezagutzea, eta ondo merezita duten lekua eta aitortza aldarrikatzea.
Gesaltza Añana, 1943. Egilea: Enrique Guinea. Iturria: Vitoria-Gasteizeko Udal Artxiboa.
Berriki, zenbait omenaldi egin zaizkie, antzina, garbilekuetan, beren eguneroko zereginetako batean ziharduten emakumeei. Zalduendo eta Argomaizeko ekimenek gogora ekarri digute zer latza zen bizimodua orain dela hamarkada gutxi arte. Baina, gainera, gune biziro femeninoak zirenez gero (gizonen presentzia hutsaren hurrengoa zen horietan), haien ekarpena, batez ere, hiru aldiz ezkutatutako lanen balioa aitortzea da. Izan ere, ezkutatuak izan dira zaintzaren eremukoak (hau da, etxe barrukoak) izateagatik, emakumeek egiteagatik eta landa-eremuan hiriguneetan baino luzeago iraun izanagatik.
Bilbo-Abando
Colon de Larreategi, 14 – 2. esk.48001 Bilbo (Bizkaia)
Tel.: +34 94 443 76 84
labayru@labayru.eus
Derio
Larrauri, 1A - 5.a48160 Derio (Bizkaia)
Tel.: +34 94 406 01 71
idazkaritza@labayru.eus
Bilbo-Bolueta
Metroalde eraikinaBilbo-Galdakao errep., 6A
48004 Bilbo (Bizkaia)
Tel.: +34 94 607 72 10
labayru@labayru.eus
