Artxiboa

0
Bilboko itsasadarraren 1739ko planoaren xehetasuna, Gabriel Baudwinena (British Library), Jabier Aspuruk emana. Erdialdean, Olabeaga ingurua; bost belaontzi ikus daitezke atrakatuta.

Bilboko itsasadarraren 1739ko planoaren xehetasuna, Gabriel Baudwinena (British Library), Jabier Aspuruk emana. Erdialdean, Olabeaga ingurua; bost belaontzi ikus daitezke atrakatuta.

Otsailaren 9an, duela sei urtetik, pizzaren munduko eguna ospatzen da. Dauden datuen arabera, AEBetan sortu zen, eta handik gainerako herrialdeetara hedatzen joan da; hain zuzen, Bilbon ere ospatzen da. Dena dela, ez dut pizzaren gastronomiari buruz hitz egingo artikulu honetan; aitzitik, ezagunagoa den gai bat jorratuko dut: Bilboko bakailaoa, zeinak ia bost mende daramatzan gure artean, baina ez duen ospatzeko egun zehatzik. Gastronomiari dagokionez, hainbat errezeta ezagutzen dira, eta asko idatzi izan da gaiari buruz, bakailaoa hemen «betidanik edo antzina-antzinatik dagoela» dioen esaldiari jarraikiz. Esaldi hori, gutxi gorabehera, oso gureak eta betikoak direla uste dugun gauza guztietarako erabiltzen da; horixe gertatzen da angulei edo txitxardinei buruz hitz egitean, adibidez; baina haien kontsumoari buruz aurkitu dudan dokumenturik zahar eta zehatzena XIX. mendearen hasierakoa da, ez lehenagokoa. Norbaitek zerbait antzina-antzinatik datorrela ziurtatzen duenean, bi edo hiru belaunaldiko denbora-tartean soilik finka dezakegu; gehienez ere, 100 bat urtez, modu fidagarri batean. Eta norbaitek kontrakoa uste badu, libre da hori sinesteko, baina uste hori frogatzen duen dokumenturen batean oinarritu beharko litzateke.

 (gehiago…)

0
bvjcghjk

Toponimoek lekuak izendatzen dituzte: etxeak, kaleak, errekak, auzoak, mendiak, parajeak eta abar. Gure hiri eta inguruneari buruzko lekukotasuna eskaintzen digu toponimiak; hainbat eta hainbat datu, ezaugarri geografiko, historiko eta etnografiko ematen digu. Eta, inguruaz, gizarteaz eta bizimoduaz jardun ez ezik, hizkuntzaren berri ere ematen du.

Horrexegatik jagon behar dugu, hain zuzen ere, kultur ondarea osatzen duten gainerako elementu guztiak zaindu behar diren moduan. Are gehiago kontuan hartzen badugu zein azkar ari den gizartea aldatzen, zein azkar ari garen aurrera egiten. Izan ere, azken hamarkadetan, guztiz urbanizatu eta kaletartu dira gure inguruak; eta horren eraginez, zoritxarrez, leku askotan galtzen ari dira leku-izenak. Baina beste batzuetan toponimo berriak ere sortzen dira.

 (gehiago…)

0

Aspaldikoa da, Euskal Herrian, etxeei izena ipintzeko ohitura, eta sarri askotan, etxekoek etxearen izena hartu izan dute abizentzat; izan ere, ‘etxe’ hitza jario handiko iturria izan da euskal deiturak osatzean. (gehiago…)

0

Erromeria Aiko taldearekin. Iñaki de Andrés.

Bilboko Santiago Plaza. Hilaren azken larunbata. Iluntzeko 21:00ak. Aspaldiko ohiturari jarraituz, erromeria egingo litzateke Bilboko txoko xarmagarri honetan, inguratu gaituen ditxosozko izurritearengatik ez balitz. Eta, egingo balitz, zer pentsatuko luke gure ehun urteko amonak plaza erdian jarriko bagenu? Segur aski gozatu egingo luke hainbeste jendea dantzan ikusita, baina gai izango litzateke haiekin batera dantzatzeko? Ez dut uste. Agian, gaztaroko hirian ez dagoela ondorioztatuko luke, beste leku batean baizik. Eta arrazoia luke. Hau ez da gaztaroan ezagutu zuen Bilbo. Hiribildua aldatu egin da, baita hiritarren dantzatzeko era eta plazetan entzuten den musika errepertorioa ere. Horretaz arituko gara, hain justu, lerro hauetan. (gehiago…)