Etnografia atalak

Consuegra (Toledo) herriko artzain-borda tradizionala. Argazkia: Julio César Valle Perulero.

Aldian-aldian tokiz eta etxez aldatzean datza transhumantzia egitea, hitzaren zentzu hertsian. Eta bizi-lekualdatze horretan, mendez mende herrien garapena ahalbidetu duen bikote bereizezin bat osatzen dute transhumantziak eta ganaduak. Garapen horretan, funtsezkoak izan dira jakintza tradizionalak, belaunaldiz belaunaldi iraunarazteko artzaintzarekin eta abeltzaintzarekin loturiko landa-eremuko bizimoduak.

Ondare kultural immaterialari loturik, zera aditzera ematen digu ahozko tradizioak: “Es la vida del pastor, la vida más arrastrada, que en el orbe de la tierra, por experiencia se halla” (“artzain bizitza da lurbira osoan aurkitu daitekeen bizitzarik petralena, esperientziak erakusten duenez”). Petrala, ez soilik konprometitua eta gogorra delako, baizik eta, era berean, nomada eta bakartua delako ere. Herrietatik bakartua eta naturari egokitua, zeinetatik atera izan baititu artzainak tradizionalki bere etxetik kanpo beste bizitoki batzuk eraikitzeko beharrezko elementuak. Horregatik da hain garrantzizkoa artzainak eta aziendak eguraldi txarretik eta naturaren erasotik babesten dituen herri-arkitektura, hari esker egin ahal izan baitute transhumantzia, ipar-hego eta ekialde-mendebalde.

 (gehiago…)