Etnografia atalak
Jose Arrueren margolana. Argazkia: Juantxo Egaña.
Zenbaitetan, xehetasunik txikienaren atzean istorio handi bat ezkutatzen da. Hori jazoko zaigu Jose Arruek 1919an Bilboko Klub Nautikorako margotu zuen friso batekin, garai hartan Arriaga Antzokiko lehen solairuan kokatua. Gaur egun Iberdrolaren jabetzakoa da eta bere Torre ezagunean gordetzen da beste hainbat artelanekin batera.
Bada, friso hura osatzen zuten bost zatietako batean, neska bat ageri da limonada bat prestatzen, bisitari ospetsu batzuei eskaintzeko. Limonada, behinolako udako jaietako euskal edari tipikoa zen. Irudiko neska, soinekoaren mahukak jasoak ditu, eta hori da, hain zuzen, berezia dena hizpide dugun istorio honetan.
Zahagi dantza Zestoako bainuetxean. Argazkia: Zestoako artxiboko argazkia.
Ez da batere arraroa ardoak zein ardoa garraiatzeko erabilitako zahagiek herrialdeko jaietan presentzia izatea. Dantzei eta ibilbideei izena emanez (edate dantza), abestutako dantzen erreferentzian egiaztatuta, edo jaietan zahagi horien ohiko erabilerarekin eta bertaratutakoei egindako jai giroko ardo eskaintzarekin lotura duten gazte taldeen artean (zaragi mutilek, mutil ardoak, eskotekoak, etab.) duen presentzia ikonikoan. Horrenbestez, ez da zentzugabekeria aipatutako zahagi hori, airez puztua eta jada amaitua, komunitateari olgeta amaitu dela eta eguneroko erritmora itzultzeko joera adierazten dion elementu sinbolikotzat jotzea.
Espartzua lantzen.
Kultura Ondare Immaterialaren arloan eztabaida eta buruhauste handiak sortzen ditu egile eskubideen araudiak. Izan ere, gure sistema juridikoak jabetzaren araberako lege sistema garatu du eta jabetza, immaterialaren esparruan, sorkuntza edota egiletzarekin lotzen du.
Zer gertatzen da, orduan, egile definiturik zehaztea zaila edo ezinezkoa den Kultura Ondare Immaterialaren adierazpideen kasuan? Nori dagozkio legeak aitortzen dituen “egile eskubideak”?
Akademian eta nazioartean oro har, Kultura Ondare Immaterialaren adierazpideez aritzerakoan, eztabaida sakonak sortzen dira zuzenbidearen esparruan. Izan ere, gure lege sistemek jabegoa eta egiletza bezalako kontzeptu eta printzipio sendoetan ardazten baitituzte eskubideak.
Iturria: Turismo Zuzendaritza Nagusiaren argazki artxiboa.
Oria ibaia Gipuzkoako ibairik esanguratsuena da. Aizkorrin jaio eta 75 kilometroren baitan 18 herritatik igaro ondoren, Orio herrian itsasoratzen da. Kostako herri honek, ustez tradizio arrantzalea badu ere, izatez hain ezaguna ez den beste ogibidea garatu izan du antzina. Oriako errioaren inguruan, hau da, itsas korronteen eragina jasaten den ibaiaren eremuaren inguruan, hainbat ontziola izan dira XVI. mendetik gaurdaino. Nola liteke hori? Izatez, Orioko itsas labarrak badu ezaugarri berezi bat, bertako korronteek nabigaziorako leku oso arriskutsua egiten zuten. Egun herriak duen itxura honen aurretik, hau da, ibaia bideratzen eta babesten duten bi barra handiak eraiki aurretik, benetako zailtasunak eta arazoak zituzten oriotarrek itsasoratzeko. Hau honela, arrantza ez beste lanbideak garatu ziren inguru hauetan.
Bilbo-Abando
Colon de Larreategi, 14 – 2. esk.48001 Bilbo (Bizkaia)
Tel.: +34 94 443 76 84
labayru@labayru.eus
Derio
Larrauri, 1A - 5.a48160 Derio (Bizkaia)
Tel.: +34 94 406 01 71
idazkaritza@labayru.eus
Bilbo-Bolueta
Metroalde eraikinaBilbo-Galdakao errep., 6A
48004 Bilbo (Bizkaia)
Tel.: +34 94 607 72 10
labayru@labayru.eus
